|
|
|
Standardy wymagań egzaminacyjnych w przykładach |
|
|
|
Czytanie – kategoria umiejętności 1.2 |
|
|
|
Uczeń |
|
określa funkcje elementów charakterystycznych dla
danego tekstu: |
|
|
|
a) |
rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony,
nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm, |
|
b) |
posługuje się czynnie terminami: bohater, wątek, akcja,
autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka,
refren, baśń, legenda, opowiadanie, powieść, proza, poezja oraz podstawowymi
terminami związanymi z przekazami ikonicznymi, plastyką, muzyką, radiem,
telewizją, filmem, teatrem, prasą. |
|
|
|
|
|
Przykłady tekstów i zadań |
|
|
|
Wrześniowym polem idzie jesień.
Rude ma włosy i rudą suknię,
we włosy wpięte pierzaste astry,
a w rękach kłosy i słodką gruszkę. |
|
Jadwiga Hockuba: Jesień (fragment) |
|
|
|
Liczne epitety w wierszu, np.: pierzaste astry, ruda suknia,
przede wszystkim pomagają czytelnikowi:
A. polubić jesienny czas,
B. wyobrazić sobie opisywaną scenę,
C. pięknie recytować wiersz,
D. pożegnać się z jesienią. |
|
(Cztery pory roku) |
|
|
|
|
|
|
Z ganku schodziło się furtką do ogrodu. Tutaj były piwonie.
Rosły czerwone i różowe. A obok piwonii były krzaki agrestu. Tutaj stała
stara, kratkowana altana, cała zarośnięta dzikim winem. W altance tańczyły
zawsze plamy słoneczne, pachniało wilgocią i owocami.
Za altanką ścieżka, otoczona krzakami agrestu i zaroślami
bzu, prowadziła na łączkę, gdzie stały drzewa owocowe. Szczebiotały tu ptaki
i brzęczały pszczoły. Łączka kończyła się wysokim drewnianym płotem, który
oddzielał nasz ogród od ogrodów warzywnych. Wzdłuż płotu rósł szereg wierzb.
To był ogród mojego dzieciństwa. |
|
Jarosław Iwaszkiewicz: Ogrody (fragmenty) |
|
|
|
Narrator w tym tekście:
A. opowiada o wydarzeniach,
B. wspomina i opisuje,
C. wyznaje swe uczucia,
D. komentuje wydarzenia. |
|
Narracja prowadzona jest w:
A. czasie przeszłym,
B. czasie teraźniejszym,
C. czasie przyszłym,
D. różnych czasach. |
|
(Ogrody) |
|
|
|
|
|
|
Telewizor |
Z telewizorem trzeba rozważnie;
Wybierać to, co naprawdę uczy.
Albo to, co śmieszy.
Masz w sobie bowiem własny ekran: wyobraźnię,
I ją to właśnie uczyń
Czarodziejką zwykłych rzeczy. |
|
Dzbanek na stole, co światłami pryska,
Autobus w deszczu, lśniący niby okoń,
Smuga, którą zwełnia w niebie odrzutowiec...
To są również filmy, dziwne widowiska,
Naciesz nimi oko,
Innym to powiedz. |
|
Jedni cię obśmieją: „Sam widziałem... eee tam”.
Inni się zadziwią: „On chyba poeta”.
A tyś po prostu fajny jest chłopaczek,
Co lubi trochę mądrzej
Niż inni popatrzeć. |
Stanisław Grochowiak |
|
|
|
|
Wiersz jest skierowany do
A. telewizora. |
B. wyobraźni. |
C. twórcy filmowego. |
D. młodego widza. |
|
|
Wskaż porównanie.
A. „wyobraźnię [...] uczyń czarodziejką”
B. „autobus [...] lśniący niby okoń”
C. „a tyś [...] fajny jest chłopaczek”
D. „masz w sobie [...] własny ekran” |
|
(Przed telewizorem) |
|
|
|
|
|
|
Tytus, Romek i A’tomek biorą udział w akcji sadzenia
drzewek. |
Henryk Jerzy Chmielewski, Tytus, Romek i A’tomek. Księga
VII, – fragment |
|
|
|
|
|
|
|
|