|
|
 |
| |
Standardy wymagań egzaminacyjnych w przykładach |
| |
|
| |
Czytanie –
kategoria umiejętności 1.1 |
| |
|
| |
Uczeń
odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową
|
| |
i postawę obywatelską): |
|
|
|
|
a) |
źródła i teksty
historyczne, w tym: fragmenty kronik, pamiętników, listów, elementy
dziedzictwa kulturowego, w szczególności zabytki architektury
reprezentatywne dla danej epoki, polskie pieśni patriotyczne, |
|
|
b) |
teksty
literackie, w tym: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie
i prozatorskie z klasyki dziecięcej i młodzieżowej –
polskiej i światowej, |
|
|
c) |
teksty użytkowe,
w tym: telegram, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, przepis,
ogłoszenie, kartkę pocztową, list prywatny i oficjalny, tabelę, notatkę, |
|
|
d) |
proste teksty
podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe, w tym: audycję
radiową i telewizyjną, artykuł prasowy, |
|
|
e) |
przedstawienia teatralne i filmy, |
|
|
f) |
przekazy
ikoniczne, w tym: komiksy, dzieła malarskie, rzeźby, |
|
rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i
odkrywa sensy przenośne. |
|
|
|
|
|
|
Przykłady tekstów i zadań |
|
|
 |
| |
Wrześniowym polem idzie jesień.
Rude ma włosy i rudą suknię,
we włosy wpięte pierzaste astry,
a w rękach kłosy i słodką gruszkę. |
| |
Jadwiga Hockuba: Jesień (fragment) |
|
| |
 |
Autorka wiersza porównała jesień – porę roku do:
A. pierzastych astrów,
B. kapryśnej pogody,
C. rudowłosej kobiety,
D. słodkich owoców. |
| |
(Cztery pory roku) |
|
|
|
|
|
|
|
| |
W słoneczny, śnieżny ranek, kiedy to lekki mrozik kazał
złotym iskierkom tańczyć w powietrzu, a obwalone śniegiem
gałęzie jodeł jak napuchnięte łapy leśnego potwora zwisały
bezwiednie z drzew, po całej wsi gruchnęła radosna wieść: –
Dzieci jadą kuligiem!
I oto już przodem pędzą duże sanie z janczarami, zaprzężone w
parę koni, (...) a za saniami, na długich linach – narciarze i
saneczkarze, kto się tylko gdzie zdołał uczepić! Tętnią
metalicznie janczary, parskają konie, pędzi kolorowy wąż
roziskrzoną i równiutką jak stół doliną Popradu, tą samą, którą
sześćset lat temu zagony tatarskie parły na podbój Polski.
Furkające w pędzie nad saniami proporczyki potrącają pochylone
nad drogą konary, a białe, nawisłe łapska gałęzi strzepują całe
tumany śniegowego pyłu dzieciom za kołnierze. |
| |
Maria Kownacka: Rogaś z Doliny Roztoki |
|
| |
|
|
W tekście najważniejszy jest opis:
| A. zimy, |
B. doliny Popradu, |
C. kuligu, |
D. najazdu Tatarów. |
|
|
|
Kulig z tekstu przypominał:
| A. zagony tatarskie, |
B. leśnego potwora, |
C. złote iskierki, |
D. kolorowego węża. |
|
| |
(Cztery pory roku) |
|
|
|
|
|
|
|
| |
| Ziemia krąży wokół Słońca po drodze zwanej
orbitą. Pełny obieg Ziemi trwa jeden rok. W czasie
tego ruchu oś ziemska jest stale skierowana w stronę Gwiazdy
Polarnej i nachylona do płaszczyzny orbity pod kątem około
67°. Występowanie pór roku jest właśnie skutkiem tego
nachylenia, ponieważ w czasie ruchu Ziemi po orbicie różne
obszary kuli ziemskiej są mocniej lub słabiej
nasłoneczniane. Przez pół roku bardziej nasłoneczniona jest
półkula północna, |
|
 |
| a przez następne pół
roku – półkula południowa. Gdy na półkuli północnej
zwierzęta szykują się do zimy, na południowej ptaki
zaczynają zakładać gniazda. |
|
|
| |
|
|
Ile czasu potrzebuje Ziemia, by okrążyć Słońce?
| A. pół roku, |
B. trzy miesiące, |
C. jeden rok, |
D. jeden dzień. |
|
|
|
Jeśli na półkuli północnej trwa jesień, to na półkuli
południowej:
| A. kończy się jesień, |
B. jest wiosna, |
C. zaczyna się zima, |
D. jest lato. |
|
| |
(Pory roku) |
|
|
|
|
|
|
|
| |
Starożytni Grecy wierzyli, że pory roku zmieniają się za
sprawą bogini urodzaju Demeter.
Pewnego razu władca podziemnego Tartaru Hades porwał Korę –
córkę Demeter. Zrozpaczona bogini rzuciła klątwę na ziemię, by ta nie
rodziła więcej plonów, nie złociła się urodzajem. Zeus zgodził się więc, by
Kora dwie trzecie roku spędzała u swej matki, zaś jedną trzecią roku u
Hadesa, jako Persefona – pani podziemnego królestwa. Uszczęśliwiona Demeter
zdjęła klątwę z ziemi. Od tego czasu co roku na wiosnę Demeter stroi ziemię
w radosne szaty na powitanie swej córki, a późną jesienią, gdy się rozstają,
płacze deszczem nad swym matczynym losem. |
|
|
| |
|
|
Według Greków wiosna nadchodziła wraz z powrotem na ziemię:
| A. Demeter, |
B. Hadesa, |
C. Zeusa, |
D. Kory. |
|
|
|
Jaka pora roku od początku do końca przemijała na ziemi, gdy
Persefona przebywała w Tartarze?
| A. lato, |
B. jesień, |
C. zima, |
D. wiosna. |
|
| |
(Pory roku) |
|
|
|
|
|
|
|
| |
| Tytus, Romek i A’tomek biorą udział w akcji sadzenia
drzewek. |
|
Henryk Jerzy Chmielewski, Tytus, Romek i A’tomek. Księga
VII, – fragment |
|
|
|
 |
| |
|
|
Dlaczego Tytus chciał przeprowadzić mrówki do nowego lasu?
A.
Bez mrówek las nie mógłby istnieć.
B.
Pragnął, by nowy las urósł jak najszybciej.
C.
Chciał, by w nowym lesie były zwierzęta.
D.
Zamierzał stworzyć im lepsze warunki. |
|
|
Z tej historyjki wynika, że:
A. w młodych lasach nie ma grzybów.
B. trzeba wiedzieć, jak wołać na mrówki.
C. nie wolno zakłócać spokoju mrowisk.
D. lepiej nie sadzić młodych lasów. |
| |
(W lesie) |
|
|
|
|
